حضور در ششمین کنگره تاریخ‌دانان
روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه ۸ و ۹ شهریور ۱۴۰۲، ششمین کنگره ملی تاریخ‌دانان ایران از سوی انجمن ایرانی تاریخ با عنوان “تاریخ صنعت و صنعتگران ایرانی؛ از صنایع دستی دیروز تا کارخانه‌های امروز” در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین برگزار شد.
حضور حقیر در این کنگره به یُمن محبت اعضای محترم هیأت مدیره انجمن و به بهانه خدمت‌گزاری در کارگروه علوم تاریخی وزارت عتف و شورای تحول میسور افتاده بود.
چهار برنامه جانبی این کنگره افزون بر نشست افتتاحیه، نشست‌های علمی (پنل‌ها) و میزگرد مرتبط با موضوع کنگره، عبارت بود از: برگزاری کارگاره روش نوین تدریس ویژه دبیران تاریخ استان، نشست مشترک اعضای هیأت مدیره انجمن ایرانی تاریخ با رؤسای شعب استانی انجمن، بازدید از آرامگاه میرزا مسعود شیخ‌الاسلام و مراسم نکوداشت استادان قزوینی پیشکسوت تاریخ مرحوم دکتر احسان اشراقی و مرحوم دکتر ناصر تکمیل‌همایون.
در لابلای برنامه‌ها، تقدیر از نمایندگان موقوفات و اعطای تندیس به ارائه کنندگان مقاله هم صورت گرفت.
در هنگامه‌ای که دست اندر کاران علم و فرهنگ کشور از یک سو و بیگانگان دشمن‌خو و نامهربان این مرز پرگوهر از سوی دیگر هر دو ـ خواه آگاهانه و خواه ناآگاهانه ـ غبار نومیدی در بین جوانان و دانشگاهیان ما می‌پراکنند، برگزاری این کنگره با دستانی خالی اما با انگیزه و اراده‌ای عالی، بی هیچ چشم‌داشتی از این و آن اما پشت‌گرم به سخت‌کوشی، فروتنی و از خودگذشتگی اعضای انجمن و دیگر علاقمندان بارقه امیدی شوق‌آور و امیدبخش و بی هیچ گزافه‌گویی شایسته ساییدن پیشانی شکر به آستان پروردگار بود؛ خدایشان پاداش خیر دهاد و در پی گرفتن این راه استوار گرداناد.
آورده‌ها و یافته‌های رسمی و غیررسمی این نوع گرد هم آمدن‌ها فراوان و ماندگار است. سه ویژگی برجسته این کنگره از آن روی که شایسته الگوبرداری از سوی تاریخ‌باوران و تاریخ‌یاوران است، به باور من، چنین بود:
ابتکار در انتخاب موضوع صنعت ـ این موضوع پیوند دانش تاریخ با مردم را با تکیه بر یکی از نقاط کانونی اثرگذار بر همه ابعاد زیست مردم از یک سو و رویارویی تمدنی با غرب از سوی دیگر آسان می‌کند و زمینه بسط و گسترش بسیار دارد. در پاره‌ای از مقالات ارائه شده سرنخ و سرمشق بسیار خوبی برای پژوهش‌های تکمیلی آینده در این زمینه ارائه شد.
همراه ساختن متولیان موقوفات برای پشتیبانی از کنگره ـ پشتیبانی این کنگره از سوی سه موقوفه شیخ الاسلامی، امین الرعایا و مولاوردیخانی ابتکاری ستودنی برای نشان دادن ظرفیت بسیار بالا وفراگیر وقف در همه استان‌های کشور برای پشتیبانی از فعالیت‌های علمی تاریخی بود. تقویت و ادامه این روند نه تنها فعالیت‌های علمی تاریخی در پیوند با زندگی مردم و سرنوشت کشور را تقویت می‌کند، بلکه تقویت استقلال و وجه مدنی انجمن را هم به دنبال دارد.
محدود نکردن مدعوان جلسه به دانشگاهیان ـ دعوت از صاحبان صنایع و یا نهادهای مرتبط با صنعت و به ویژه دعوت از معلمان تاریخ مدارس استان برای حضور در کنگره و حتی ارائه مقاله اقدامی بسیار شایسته برای عمومی‌تر شدن دانش تاریخ و تقویت خانواده بزرگ تاریخ بود که در صورت استمرار، برکات آن در سال‌های آینده آشکار خواهد شد.
واکاوی ابعاد و بایدها و نبایدهای هر سه موضوع که ذکر شد، نیازمند گفت‌وگوهایی هم‌افزاست که دوستان انجمن در صورت احساس نیاز بدان خواهند پرداخت. سه درخواست و پیشنهاد نیز به حضور دوستان عزیز برگزار کننده پیش‌کش می‌شود:
پخش مستقل تمام نشست پایانی ویژه نکوداشت استادان قزوینی پیشکسوت تاریخ و یا دست کم پخش سخنان آقای دکتر شعبانی و آقای دکتر خیراندیش. این نکوداشت به صورت عام و سخنان این دو استاد بزرگوار به صورت خاص بسیار اخلاقی، عالمانه و درس‌آموز بود. بازیابی هویت خانواده تاریخ که دوستان انجمن در پی آنند، جدای از اخلاق راه به جایی نخواهد برد و بی‌تردید معلمان راستین تاریخ برترین آموزگاران اخلاقند.
تدوین، نگهداری و در صورت صلاح‌دید نشر عمومی گزارش دقیق، مصور و همراه با جزییات این رویداد؛ از چگونگی حضور استادان پیشکسوت در کنگره گرفته تا نام غذاهایی که در این دو روز با آن از میهمانان پذیرایی شد، از نام و نشانی تالارهای محل تشکیل نشست‌ها گرفته تا خاطرات ناب برگزار کنندگان.
درنگی در باره واژه فرانسوی “کنگره” و امکان‌سنجی جایگزین کردن یک واژه فارسی تاریخی به جای آن برای گردهمایی‌های بزرگ آینده.
۱۰ شهریور ۱۴۰۲
راههای ارتباطی با انجمن ایرانی تاریخ
پایگاه رسمی انجمن ایرانی تاریخ
http://www.is-history.ir
کانال تلگرام انجمن ایرانی تاریخ
https://t.me/ishistory
اینستاگرام انجمن ایرانی تاریخ
https://www.instagram.com/ishistory_ir
انجمن ایرانی تاریخ در پیام رسان ایتا
https://eitaa.com/ishistory
انجمن ایرانی تاریخ در پیام رسان بله
