گزارش نخستین پیش‌نشست کنگره ملی شهدای استان کرمانشاه: «انقلاب، دانشگاه و دفاع مقدس»

گزارش نخستین پیش‌نشست کنگره ملی شهدای استان کرمانشاه: «انقلاب، دانشگاه  و دفاع مقدس»

انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه با همکاری معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه رازی، سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی غرب­ کشور، گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی، مرکز مطالعات تاریخی (اسناد، آرشیو و موزه)، کمیته دانشجویی کنگره ملی شهدای استان کرمانشاه و مرکز رشد علوم انسانی در تاریخ 26 شهریور 1403 ساعت 9 الی 11 در دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی سالن جلسات شماره 1، نخستین پیش‌نشست کنگره ملی شهدای استان کرمانشاه «انقلاب، دانشگاه و دفاع مقدس» را با حضور دکتر روح اله بهرامی دانشیار گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی و رئیس انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه، دکتر سجاد دادفر دانشیار گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی و دکتر طهماسب علی­‌پوریان دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه رازی را به صورت حضوری – مجازی برگزار کرد. در آغاز نشست دبیر جلسه دکتر پوریا اسمعیلی مدرس­ گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی مقدماتی در باب اهمیت موضوع نشست بیان نمود و از سخنرانان دعوت کردند که در فرصت معین به ارائه سخنرانی خود بپردازند.

سپس دکتر سجاد دادفر به عنوان سخنران اول در باب نقش دانشگاه رازی در انقلاب اسلامی و شهدای دانشگاه به سخنرانی پرداختند. ایشان با ارائه اسناد متعدد و معتبر در آرشیو مرکز مطالعات تاریخی دانشگاه رازی و سایر مراکز اسناد انقلاب نقش استادان، کارمندان و دانشجویان دانشگاه رازی و نیز دانشکده‌های اقماری دانشگاه رازی در کردستان و ایلام (قبل از تفکیک از دانشگاه رازی) در انقلاب و دوران دفاع مقدس را مورد واکاوی قرار دادند.
حرکت‌ها و جنبش‌های دانشجویی علیه حاکمیت پهلوی، تشکیل محفل‌های سیاسی و فکری، ارتباط با روحانیون و هسته‌های انقلابی در شهر و پیشتازی جامعه دانشگاهی در کرمانشاه در مبارزات سیاسی در شهرهای کرمانشاه، سنندج و ایلام اشاره کردند و در پایان به شهدای دانشجوی دانشگاه رازی و لزوم اتخاذ مطالعات دقیق و مستند در این زمینه اشاره کردند. ایشان همچنین به نقش پر رنگ بسیجیان دانشگاه و جمعیت دانشجویان مهاجر سنندج به کرمانشاه و پیوند دانشجویان شیعه و سنی در ایجاد امنیت استان کرمانشاه پس از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره نمودند و از حضور داوطلبانه آنان در جبهه‌های جنگ یاد کردند که چگونه جان خویش را در راه آزادی و استقلال ایران اسلامی فدا نمودند.

در ادامه این جلسه دکتر طهماسب علی­‌پوریان با استناد به آیات قرآن کریم و احادیث ائمه معصومین (ع) به ضرورت توجه جدی و بازنگری در مفهوم و مسئله شهادت و جهاد در راه خدا پرداختند و این که چنین امری تا چه حد اهمیت دارد و کسانی که جان خود را در راه حق تعالی فدا می­‌کنند تا چه اندازه بزرگ و قهرمان هستند و نیز رزمندگان دوران دفاع مقدس چگونه دست از دنیا شستند و در راه حفظ امنیت کشور، جان، مال و ناموس مردم قدم نهادند و اجازه ندادند دشمن بعثی به خاک ایران تجاوز کند. ایشان اظهار داشتند مفهوم شهادت مفهومی گسترده است که شهید میدانی فراخ‌تر از میدان جنگ و جهاد است چه بسا کسانی که در میدان جنگ به شهادت نرسیده اما به مصداق و معنای قرآنی شاهدند و شهادت و شهید گواه قرار گرفتن در مسیری است که انسان با خدای خود پیمان بسته و شهید کسی است که خود را در مسیر این پیمان قربانی می‌سازد و نذر خویش را در این مسیر ادا می‌کند. حال ممکن است این نذر در میدان جنگ رخ داده باشد چه در رفتار و کنش و اخلاق در مسیر حقیقت‌خواهی رخ داده باشد. ایشان توجه به شهدا و معرفی این الگوهای ارزنده را برای جوانان و نسل جدید امری مهم قلمداد کرده و اظهار داشت که وظیفه محققان دانشگاهی این است که در این راستا به تحقیق بپردازند و اجازه ندهند تا شهدا و ایثارگران فراموش شوند. از طرفی، وی نقش دانشگاه را علاوه بر تولید علم در حوزه تولید مفاهیم و مسائل فرهنگی و اجتماعی هم با اهمیت توصیف کرد که نباید در این خصوص کوتاهی کنند.

سپس دکتر روح ­اله بهرامی سخن خویش را آغاز نمودند. ایشان در ابتدا به اهمیت برگزاری کنگره ملی شهدای استان کرمانشاه در مهرماه 1403و نیز برگزاری پیش‌نشست آن در دانشگاه رازی که با همکاری انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه انجام شد اشاره نمودند. در ادامه نیز به بررسی سه مفهوم انقلاب، دفاع مقدس و دانشگاه و نسبت این سه مفهوم با یکدیگر پرداختند.

ایشان ضمن اشاره به پیشینه نهاد علم و دانشگاه تا روزگار شکل‌گیری دانشگاه رازی، به دو رخداد بزرگ انقلاب و جنگ در تاریخ معاصر که آثار و پیامدهای بسیاری در نیمه پایانی قرن گذشته در جامعه ایرانی بر جای نهاده‌اند اشاره نمودند و پیرامون کنشگری دانشگاه رازی در انقلاب و دفاع مقدس و مبارزات دانشگاهیان با سلطنت پهلوی پرداختند. از سوی دیگر، وی دانشگاه را مهم­‌ترین کانون برای بررسی مسائل فرهنگی، اجتماعی و تاریخی بویژه دو مقوله انقلاب و جنگ دانستند. ایشان به بیمارستان زیرزمینی دانشگاه رازی در دوران دفاع مقدس اشاره کردند و تبدیل این یادمان مهم را به موزه پزشکی دفاع مقدس یاد آور شدند و از مسئولان دانشگاه رازی، علوم پزشکی و مرکز حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس خواستند که این هویت و یادمان ارزشمند در روزگار دفاع مقدس را به موزه تبدیل کنند. ایشان ابراز داشت که انجمن گروه علوم تاریخی برای تهیه محتوای علمی موزه مذکور اعلام آمادگی می‌کند.

در پایان این جلسه دکتر مهدی عزتی عضو هیئت علمی گروه علوم تاریخی و دکتر حمید احمدی پژوهشگر دانشگاه رازی دقایقی صحبت کردند و استادان هم به سؤالات شرکت‌کنندگان پاسخ دادند.

گزارش:

دکتر پوریا اسمعیلی

راههای ارتباطی با انجمن ایرانی تاریخ