گزارش افتتاح دفتر انجمن ایرانی تاریخ در بنیاد ایران‌شناسی استان آذربایجان شرقی

گزارش افتتاح دفتر انجمن ایرانی تاریخ در بنیاد ایران‌شناسی استان آذربایجان شرقی

چهارشنبه ۹ آبان ماه ۱۴۰۳ ساعت ۱۷ مراسم آیین افتتاح دفتر انجمن ایرانی تاریخ در بنیاد ایران‌شناسی استان آذربایجان شرقی واقع در خانه‌ تاریخی شربت‌اوغلی در تبریز و امضای تفاهم‌نامه میان انجمن ایرانی تاریخ شعبه آذربایجان شرقی با بنیاد ایرانشناسی تبربز برگزار گردید. دکتر طاهری خسروشاهی، رئیس بنیاد ایران‌شناسی استان ضمن تشکر از حضور مهمانان و اساتید پیشکسوت و کنونی دانشگاه تبریز و دانشجویان و اصحاب رسانه، اهداف این بنیاد را انجام تحقیقات تاریخی، تتبعات ادبی و تألیفات و همچنین برگزاری نشست‌های فرهنگی و پژوهشی دانست که همچون گذشته در حال انجام است. در ادامه اعلام کرد انجمن ایرانی تاریخ فعالیت خود را از سال 1387زیر نظر وزارت علوم آغاز کرد. دکتر فاطمه‌ اروجی، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تبریز هم ضمن تشکر از حضار و به‌خصوص استادان پیشکسوت دانشگاه تبریز همچون دکتر برادران‌ شکوهی و دکتر اصفهانیان و …، معلمان و دانشجویان هدف از این گردهم‌آیی را افتتاح دفتر انجمن و امضای تفاهم‌نامه‌ همکاری با بنیاد ایران‌شناسی عنوان کرد.

در ادامه حضور دکتر طاهری خسروشاهی را بر ریاست بنیاد ایران‌شناسی در استان آذربایجان شرقی غنیمتی دانست که در گذشته نیز برای برگزاری همایش‌ها مساعدت فراوانی کرده‌ است. وی افزود که به منظور گسترش شناخت تاریخ و تمدن ایرانی، و شناساندن تاریخ این مرز و بوم انجمن ایرانی تاریخ شعبه آذربایجان شرقی از سال گذشته در تبریز، هشت همایش را در بنیاد ایران‌شناسی استان برگزار کرده‌ است. دکتر برادران‌شکوهی، استاد اسبق و بازنشسته گروه تاریخ دانشگاه تبریز هم در سخنان خود از بزرگانی که در بررسی و شناساندن تاریخ ایران زحمات بسیاری را متقبل شدند و آثار ماندگاری را در این زمینه باقی گذاشتند سخن گفتند و به جایگاه آذربایجان در تاریخ ایران اشاره کردند و در ادامه  بیان کردند که باوجود اینکه شرایط مساعدی برای حضور در نشست نداشته، اما به دلیل اهمیت استانی انجمن ایرانی تاریخ، لازم دیدند که در این نشست شرکت کنند. دکتر داوود اصفهانیان دیگر استاد اسبق و بازنشسته گروه تاریخ دانشگاه تبریز هم در سخنان خود بیان کرد که روزگاری ما در ایران به غیر از تاریخ، دغدغه‌ دیگری همچون ایران‌شناسی نداشتیم؛ در خارج از کشور هم شرق‌شناسی بود.

تا این که در سال 1350، روانشاد دکتر شجاع‌الدین شفا نشریه‌ای به‌نام مجموعه‌ ایران‌شناسی را منتشر کرد و این سرآغاز مطالعات ایران‌شناسی در ایران بود؛ که در ادامه با تلاش‌های ایرج افشار و کریم اصفهانیان و … ادامه یافت؛ ایران‌شناسی گرچه پس از انقلاب جمع شد؛ اما نهایتاً در دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی، با تلاش‌های مرحوم دکتر حسن حبیبی به تأسیس بنیاد ایران‌شناسی منجر گردید؛ هرچند این بنیاد وابسته به نهاد ریاست‌جمهوری در ادامه همواره یا با تغییر متصدی و یا با تغییر سیاست‌ها، گرفتار طوفان سهمگین سیاسی شده‌است. دکتر اصفهانیان همچنین اذعان کرد ما در ایران نهادی را خوب راه می‌اندازیم؛ اما آن‌ را خوب نگه نمی‌داریم.
آقای سعید جلالی، خَیِّر تبریزی و مالک انتشارات ستوده هم در سخنان خود با اشاره به اینکه دکتر خانبابا بیانی، موسس دانشگاه تبریز در سال 1326، خود استاد تاریخ بوده به اولین اساتید گروه تاریخ دانشگاه تبریز و اولین فارغ‌التحصیلان آن که در مقطع کارشناسی نیز ملزم به ارائه‌ پایان‌نامه بودند و آیندۀ جریانات سیاسی کشور در دهۀ 50 اشاره کرد و نهایتاً اعلام کرد که تمام هزینه‌های جانبی هر همایشی در بنیاد ایران‌شناسی استان را متقبل خواهدشد.
دکتر باقر صدری‌نیا، استاد گروه ادبیات دانشگاه تبریز هم حضور در محضر اساتید پیشکسوتی همچون دکتر برادران‌شکوهی و دکتر اصفهانیان را افتخاری دانست و برگزاری این نشست‌ها را بسیار سودمند دانست. وی به اهمیت تحقیق و انتشار پژوهش‌ها تأکید کرد و افزود: «ما نیازمند پژوهش‌ها، دقت، ارزیابی و کاوش در زوایای تاریخی ایران و آذربایجان هستیم؛ گوشه‌گوشه‌ تاریخ ما نیازمند کاوش دوباره است. پژوهشگران جوان را به خصوص در تاریخ 200 سال اخیر به‌کار گیریم. هنوز کتابی در مورد “تاریخ انقلاب 57 در تبریز” نوشته نشده‌ است. هر کسی تریبونی به دست می‌گیرد تنها لاف و گزاف‌هایی در مورد خودش و نقش خود در انقلاب می‌زند؛ ما آن‌هایی را که می‌شناسیم با شنیدن این سخنانشان خنده‌مان می‌گیرد؛ کسانی که جسارت حضور در خیابان‌ها را نداشتند. خانم دکتر؛ ما خواستار یک تاریخ شفاهی هم در این مورد هستیم؛ خوشبختانه خیلی از افراد حاضر در انقلاب هم‌اکنون زنده‌اند؛ بهتر است خاطرات آن‌ها ثبت و ضبط شود. با وجود چنین پژوهش‌هایی جلوی لاف‌زنی خیلی‌ها گرفته می‌شود … خود بازارچه‌ کتاب تبریز می‌تواند موضوع کتاب مستقلی شود؛ بازارچه‌ای که روزگاری هر سه طبقه‌اش کتاب‌فروشی بود و اکنون به‌کل بازار نوشت‌افزار شده‌است».
دکتر طاهری خسروشاهی هم بار دیگر در سخنان دیگری مدعی شد بنیاد ایران‌شناسی گرچه وابسته به نهاد ریاست‌جمهوری است اما متأسفانه یک ریال بودجه‌ دولتی ندارد و امید است که دکتر پزشکیان، ریاست‌جمهوری که چهره‌ای فرهیخته است به این مسئله توجهی کند.
دکتر محمدباقر بهشتی، استاد اقتصاد و رئیس پیشین دانشکده‌ علوم اجتماعی دانشگاه تبریز هم دانشگاه را در اصل محلی برای تربیت نیروی انسانی متخصص اداره‌ جامعه دانست اما اظهار تأسف کرد که چرا هم‌ اکنون از این موضوع منحرف شده و محل گسترش درآمدهای بی‌هدف شده‌ است. وی ضمناً قدمت هیچ مجله‌ای را در ایران بیش از صد سال ندانست و باز ابراز تأسف کرد که چرا روی هر مجله‌ای که چاپ می‌شود می‌نویسند: «سال اول، شماره‌ اول» یا اینکه گاهی فصل‌نامه‌ها نمی‌توانند سالی چهار شماره را چاپ کنند و ناچار شماره‌ دو فصل را کنار هم چاپ می‌کنند؛ این در حالی است که دانشگاه کمبریج تنها برای تاریخ ایران در هفت جلد و مجلدهای بسیار کتاب‌ها چاپ کرده و دانشگاه هاروارد 9000 ساعت تاریخ شفاهی برای تاریخ ایران جمع‌آوری کرده است.
در پایان این مراسم هم تفاهم‌نامه‌ای برای همکاری میان بنیاد ایران‌شناسی استان و انجمن ایرانی تاریخ شعبه استان امضا گشت و سپس دفتر انجمن با حضور اساتید و حضار افتتاح گردید.

راههای ارتباطی با انجمن ایرانی تاریخ