انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه با همکاری گروه مطالعات کرمانشاه‌شناسی مرکز مطالعات تاریخی حوزه معاونت پژوهش و فناوری و گروه‌های علوم تاریخی و باستان‌شناسی دانشگاه رازی در تاریخ 14 اردیبهشت 1404 ساعت 14:30 الی 16، سخنرانی علمی با عنوان: «سارگن دوم آشوری در کرمانشاه: نگاهی به یافته‌های کاوش‌های باستان‌شناسی اخیر در قواخ تپه (قباق تپه) کوزران» را با سخنرانی دکتر سجاد علی‌بیگی، دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه رازی برگزار کرد.
در ابتدای جلسه دکتر روح اله بهرامی، رئیس انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه به اختصار درباره اهمیت دانش باستان‌شناسی و بین النهرین باستان سخن گفتند. سپس دکتر سجاد علی بیگی به سخنرانی پرداختند. ایشان پس از معرفی تمدن آشور به این نکته اشاره کردند که آشوریان همه چیز را به دو شکل ثبت و ضبط می‌کردند: نخست؛ در کاخ‌های آشوری (به عنوان تبلیغ منفی، کتیبه‌هایی را درست می‌کردند). دوم؛ نقش برجسته‌هایی را در مناطق تحت تسلط خویش ایجاد می‌نمودند.
در ادامه هم، به یافته‌های باستان‌شناسان در قباق تپه همچون؛ ابزارهایی مثل داس و یا گنجینه‌ای در سال 1371 (شامل 141 سکه نقره) و قطعاتی از سنگ‌ها مربوط به دوره هخامنشیان اشاره کردند. وی افزود: علاوه بر این‌ها، یک قطعه سنگی شبیه به استوانه کوروش در آنجا پیدا شده است و نیز دو قطعه دیگر که به خط پهلوی نوشته شده‌اند. از طرفی، به نحوه کشف لوح سارگون در 23 سطر اشاره کردند. وی افزود: هیئتی متشکل از باستان‌شناسان ایرانی (به سرپرستی دکتر سجاد علی بیگی) از اوایل فروردین‌ماه ۱۴۰۰، کاوش‌های باستان‌شناختی را در «قباق تپه کوزران» در شهرستان کرمانشاه آغاز کردند. همچنین «قباق تپه» بقایای استقرار مهم و وسیعی است که حداقل از هزاره سوم پیش از میلاد تا دوره اسلامی مسکون بوده است. عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه رازی ادامه داد: باستان‌شناسان به دنبال کشف سرنخی از حضور آشوریان در قباق تپه و برای پاسخ به پرسش‌هایی در خصوص کارکرد و قدمت محوطه با موافقت پژوهشکده باستان‌شناسی و مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، راهی این محوطه باستانی شدند و به کاوش پرداختند.
او افزود: طی بررسی‌ها و بازدیدهای پیشین در این محوطه بخشی از یک «قاب سنگی دور پاشنه در» کشف شد که کاملاً به سبک و سیاق هنر آشورِ نو حجاری شده و نشان می‌داد که احتمالاً مرکزی اداری یا پایگاهی آشوری در این مکان وجود داشته است. ایشان اضافه کرد: با توجه به این یافته، اهمیت محوطه و موقعیت راهبردی آن در شمال ماهیدشت، فصل نخست پژوهش‌های باستان‌شناسی در این محوطه آغاز شد. این باستان‌شناس مهم‌ترین یافته این فصل را کشف تکه‌ای از یک سنگ یادمان سلطنتی آشوری با ۲۳ سطر نوشته به خط میخی دانست که به استناد آن معتقد است: پس از فتح این محوطه توسط آشوریان برپا شده است.
دکتر علی‌بیگی اظهار کرد: این سنگِ یادمان به زمان سارگنِ دوم، شاه نیرومند آشوری مربوط است که به یادبود ششمین لشگرکشی وی برپا شده و حاوی اطلاعاتی از وقایع تاریخی پنجمین و ششمین سال سلطنت وی (۷۱۷-۷۱۶ پ. م) است. در نهایت، تصاویری از مراکز اداری، پایگاه‌های آشوری و تصاویر نقش برجسته پیروزی آشوری‌ها بر عیلامی‌ها را به نمایش گذاشتند و در ادامه افزودند: آشوری‌ها در نقش برجسته‌ها هر سنگی را قبول نمی‌کردند و ما با استفاده از آزمایش سنگ‌شناسی به این موضوع رسیدیم که منبع سنگ‌های آن ها از گردنه چارزبر (تنگه مرصاد کنونی) بوده است. ایشان در خاتمه به سؤالات مطرح شده پاسخ دادند.
گزارش:
زهرا حسین زاده
راههای ارتباطی با انجمن ایرانی تاریخ
پایگاه رسمی انجمن ایرانی تاریخ
http://www.is-history.ir
کانال تلگرام انجمن ایرانی تاریخ
https://t.me/ishistory
اینستاگرام انجمن ایرانی تاریخ
https://www.instagram.com/ishistory_ir
انجمن ایرانی تاریخ در پیام رسان ایتا
https://eitaa.com/ishistory
انجمن ایرانی تاریخ در پیام رسان بله
