گزارش نشست تخصصی اصحاب­ کرمانشاهی اهل بیت علیهم­ السلام

انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه (شاخه هرسین) و گروه مطالعات کرمانشاه‌شناسی مرکز مطالعات تاریخی معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه رازی با همکاری انجمن ایرانی تاریخ اسلام مرکز استان کرمانشاه و گروه‌های علوم تاریخی و معارف اسلامی دانشگاه رازی و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، در تاریخ 8 اردیبهشت 1404، ساعت 10 الی 12 درکرمانشاه، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سالن جلسات شماره 1، سخنرانی علمی را با عنوان: «اصحاب­ کرمانشاهی اهل بیت علیهم­ السلام» را با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین مهدی عبدی، مدرس حوزه و دانشگاه برگزار کرد. مدیر جلسه هم آقای احمد دولتیاری مدرس دانشگاه و مسئول شاخه هرسین بود که در ابتدای جلسه پس از معرفی سخنران مقدمه‌ای را راجع به موضوع فوق بیان نمودند. سپس حجت الاسلام عبدی به سخنرانی پرداختند.

ایشان جغرافیای تاریخی و وجه تسمیه کرمانشاه و مناطقی که اصحاب کرمانشاهی اهل بیت علیهم­ السلام بسان حلوان و دینور سکونت داشتند را بر اساس متون تاریخی و آثار جغرافی‌نویسانی همچون؛ یاقوت حموی، یعقوبی، مقدسی، ابن­ خردادبه بررسی نمودند و به صورت گذرا وضعیت اقتصادی و سیاسی آن مناطق را توضیح دادند که در چه شرایطی محدثان و راویان امامان بزرگوار شیعه به فعالیت می‌پرداختند. سپس آنان را با استناد به منابع معتبر تاریخی و نیز کتب اربعه شیعه معرفی و پیرامون اهمیت فعالیت­‌های گسترده آن­‌ها سخن گفتند و بر همین اساس تعداد اصحاب کرمانشاهی ائمه اطهار (ع) را بیش از صد نفر دانستند که مهم­ترین این فقها عبارتند از: حسن دینوری، احمد بن حسن مادراني و ابوصامت حلوانی، ابوسلیمان حلوانی و سهل بن سعید حلوانی. علاوه بر این، 23 نفر به طور مستقیم شاگرد امامان بزرگوار بودند. همچنین 6 نفر هم از شاگردان امام صادق (ع) محسوب می‌شدند.

از طرفی، به نقش این اصحاب درگسترش اسلام و تشیع اشاره کردند. مثلاً احمد بن حسن مادرانی از اهالی منطقه مادران (گردنه بید سرخ و یا سراب مادران کنگاور) که نامه‌­هایی نیز از امام زمان (عج) دریافت کرده بود در شیعه کردن برخی از مردم ری تأثیر داشت و یا تعدادی از عالمان شیعه نزد این افراد در دینور تحصیل نمودند، همچنین در سایر نقاط کرمانشاه دانشمندان شیعه علاوه بر تدوین کتب حدیث، شرحی هم بر نهج البلاغه نوشتند و تا عصر غیبت با ائمه اطهار (ع) ارتباط داشتند.

در ادامه نیز دکتر روح اله بهرامی رئیس انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه صحبت کردند. ایشان نقش اصحاب امامان شیعه را در تاریخ اسلام بسیار مهم و انجام پژوهش راجع به این اشخاص را لازم دانستند. همچنین به چالش­‌های شیعیان در دوران خلافت اموی و عباسی اشاره کردند که با توجه به شرایط سخت آن دوران به اشکال مختلف در قالب تجار و پیشه‌ور به طور پنهانی فعالیت می­‌نمودند، به همین دلیل در منابع رسمی از این افراد کمتر یاد شده و بیشتر اقدامات و روایات آن­‌ها از ائمه بزرگوار علیهم ­السلام به صورت سینه به سینه توسط شیعیان نقل گردید و بعدها در کتب و رسائل گنجانده شده است. در خاتمه نیز استادان به سؤالات مطرح شده پاسخ دادند. لازم به ذکر است که در این نشست خادمان حضرت معصومه (س) با پرچم حرم مطهر ایشان دقایقی حضور یافتند.

گزارش: زهرا حسین‌زاده