گزارش نشست علمی تاریخ اجتماعی و مردم‌شناسی به روایت تصویر

انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه رازی و انجمن علمی دانشجویی تاریخ در روز چهارشنبه 19 اردیبهشت 1403 ساعت 16، نشست علمی با عنوان: «تاریخ اجتماعی و مردم‌شناسی به روایت تصویر» را درکرمانشاه، میدان غدیر، مجتمع شهید آوینی، نگارخانه میرزا رضا کلهر برگزار کرد. این نشست با حضور استاد غلامحسین محبی؛ عکاس، تهیه کننده وکارگردان سینما، دکتر روح اله بهرامی؛ عضو هیئت علمی گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی و رئیس انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه و آقای سامان آریان پور، فیلمساز، عکاس و مسئول انجمن عکاسان استان کرمانشاه برگزار شد. دکتر حسین علی بیگی مدرس گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی نیز دبیر این نشست بودند. ایشان در ابتدای جلسه با ذکر مقدمه‌ای درباره این موضوع به ارتباط میان گروه علوم تاریخی و انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه با محققان و علاقه‌مندان به دانش تاریخ استان اشاره کردند.

سپس آقای سامان آریان­‌پور راجع به همگرایی هنر عکاسی با دانش تاریخ به اختصار سخن گفتند. در ادامه هم جناب آقای دکتر روح‌اله بهرامی اهمیت صنعت عکس در تحقیقات تاریخ اجتماعی، مردم‌شناسی و هویت‌سازی را توضیح دادند. ایشان کاربرد عکاسی را در مطالعات و پژوهش‌های تاریخی مهم ارزیابی کردند که می‌تواند گره‌گشا و پاسخگوی سؤالات متعدد مورخان باشد و به رفع ابهامات یاری رساند. وی همچنین ثبت گوشه‌ای از زمان توسط عکاسان را امری حیاتی بیان کردند که حتی می‌تواند دروغ و پنهان‌کاری اهالی سیاست در ادوار مختلف را آشکار سازد. مثلاً، در انقلاب سال 1917 م. روسیه که به سقوط حکومت تزارها و تاسیس اتحاد جماهیر شوروی انجامید. عکس‌هایی از آن دوران ثبت شده است که نشان می‌دهد تظاهرکنندگان برخلاف ادعای سیاستمداران شوروی از طبقه کارگر نبودند و یا هزاران عکس از زمان جنگ­های جهانی اول و دوم موجود است که زوایای آن دوران را به خوبی نمایان می­ سازد.

ایشان در بخش دیگری از این نشست ضمن بیان چگونگی پیدایش صنعت عکاسی در فرانسه، نحوه ورود آن در دوره ناصرالدین شاه به ایران را شرح دادند. همچنین اقدام مکتب تاریخ‌نگاری آنال در بهره‌گیری از این صنعت در تحقیقات را مفید و مهم دانستند به همین دلیل پیوند حرفه مورخان را با عکاسان بسیار نزدیک و ناگسستنی قلمداد کردند و از انجمن عکاسان استان کرمانشاه دعوت کردند تا در صورت امکان آرشیو عکس­های تاریخی و قدیمی خود را جهت حراست از آن و استفاده در تحقیقات در اختیار مرکز اسناد کرمانشاه شناسی دانشگاه رازی قرار دهند و از مسئولان استان کرمانشاه هم درخواست کردند تا یک مرکز اسناد تأسیس نمایند و از خروج اسناد به خارج از کشور و نیز سایر استان­‌ها ممانعت به عمل آورند.

در ادامه نشست آقای غلامحسین محبی دقایقی راجع به مشکلات حرفه عکاسی و عدم حمایت برخی از نهادهای دولتی و خصوصی از عکاسان و عدم وجود مرکز بزرگ آرشیوی در استان کرمانشاه صحبت کردند و در این خصوص انتقاداتی را بیان نمودند. سپس آقای محمدحسین شیریان، نویسنده تاریخ مطبوعات و روزنامه‌نگار پیشکسوت استان کرمانشاه به اهمیت فراوان عکس­‌های تاریخی در راستای معرفی تاریخ و هویت هر منطقه تأکید کردند. ایشان هم حفاظت و ترمیم عکس­‌ها و جلوگیری از نابودی آنان را امری ضروری دانستند و در این خصوص انتقاداتی را مطرح نمودند.در پایان این نشست استادان و سخنرانان به سئوالات مطرح شده پاسخ دادند.

گزارش:

دکتر پوریا اسمعیلی 

راههای ارتباطی با انجمن ایرانی تاریخ